ترمیم دندان

مینای دندان نقش محافظت را بر‌عهده دارد. در صورتی که این بخش در اثر عوامل مختلف آسیب ببیند، بخش‌های داخلی دندان دچار پوسیدگی خواهند شد. در صورت بروز پوسیدگی، دندان های آسیب‌دیده باید ترمیم شوند. به همین جهت ترمیم دندان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود.

اگر به تازگی دچار پوسیدگی یا دندان درد شده‌اید، قطعاً باید به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید. با این حال، آشنایی با راه‌های مختلف ترمیم دندان و مزایا و معایب هر یک، به شما کمک می‌کند که استرس کمتری هنگام حضور در جلسات دندانپزشکی داشته باشید.

ترمیم دندان چگونه انجام می‌شود؟

با این‌که دندان محکم‌ترین بافت موجود در بدن است، در اثر عواملی همچون عدم رعایت بهداشت، استعمال دخانیات و کمبود برخی ویتامین‌ها و کلسیم دچار پوسیدگی می‌شود. برخی از بیماری‌ها نیز ممکن است که غیر‌مستقیم در این امر دخالت داشته باشند. اگر پوسیدگی به موقع تشخیص داده شود، ترمیم دندان موثر خواهد بود. اما اگر شخص به موقع به دندانپزشک مراجعه نکند این امکان وجود دارد که دندان توانایی ترمیم را از دست بدهد. همچنین باید بدانید که ترمیم به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود.

پرکردن دندان

در این روش ترمیم دندان، بخش‌های پوسیده دندان که رنگی متفاوت نسبت به سایر دندان ها دارند، از روی دندان تراشیده می‌شوند و حفره به جای مانده، توسط موادی نقره‌ای رنگ به نام آمالگام یا مواد سفیدی به نام کامپوزیت پر می‌شوند. این روش متداول‌ترین و موثرترین روش ترمیمی دندان است که اکثر افراد همین روش را انتخاب می‌کنند. پرکردن دندان گاهی با حساسیت و یا پوسیدگی در ناحیه پرشده، همراه است.

باندینگ دندان

در صورت ترک‌خوردگی یا تغییر شکل یا لب‌پریدگی، از روش ترمیم دندان باندینگ استفاده می‌شود. در این روش رنگ دندان نیز امکان تغییر دارد. همچنین که در آن از مواد کامپوزیت بهره گرفته می‌شود. این مواد همخوانی فراوانی با رنگ دندان ها دارند و به خوبی به لایه‌های مینا نفوذ می‌کنند. باندینگ طول عمر کمی دارد و هنگام جویدن خوراکی‌های سخت امکان دارد که دچار لب‌پریدگی شود.

لمینت دندان

لمینت یک پوسته نازک است که بر اساس شکل و ویژگی‌های دندان هر شخص ساخته می‌شود. این روش ترمیم دندان برای خط لبخند استفاده می‌شود که به زیبایی شخص کمک کند. در این روش مینا کاملاً تراشیده شده و پس از قالب‌گیری، لمینت مناسب ساخته می‌شود. از زمان تراش تا زمان اتصال لمینت، یک روکش به صورت موقتی بر دندان قرار می‌گیرد. این روش غیر‌قابل بازگشت است و هزینه زیادی نیز به‌همراه دارد.

لمینت دندان به صورت سرامیکی یا کامپوزیتی ساخته می‌شود که نوع سرامیکی مقاومت بیشتر و شکل ظاهری بهتری دارد. یک نکته مثبت در نوع سرامیکی لمینت، عدم نیاز به تراش مینا است. به همین جهت، هزینه بیشتری نیز برای آن باید پرداخت شود.

روکش دندان

در مواقعی که دندان پوسیده به عصب کشی نیاز دارد، استحکام آن به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. بنابراین نیاز است که با استفاده از روکش دندان مناسب سطح دندان پوشیده شود. روکش دندان موجب می‌شود که دندان آسیب‌دیده، طبیعی و زیبا به نظر برسد. این روش نیز ممکن است موجب حساسیت شود که معمولاً پس از مدتی از بین می‌رود.

ایمپلنت دندان

اگر پوسیدگی به اندازه‌ای باشد که نتوان آن را با روش‌های متداول حفظ کرد، دندانپزشک مجبور است که آن را از دهان خارج کند. در این مواقع، یک حفره داخل فک باقی می‌ماند که علاوه بر تاثیر منفی بر زیبایی فرد، سلامت استخوان فک را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. یک روش دائمی، موثر و مفید جهت ترمیم دندان از دست‌رفته، ایمپلنت است. این روش در چند مرحله جراحی انجام می‌شود. ایمپلنت با وجود اثربخشی فراوان، ممکن است که با عفونت و مشکلات سینوسی مواجه شود.

بریج دندان

اگر از دندان مصنوعی جهت از بین بردن فواصل بین دندانی استفاده شود، نام این روش ترمیمی بریج است. یکی از مشکلاتی که افراد هنگام استفاده از بریج یا دندان مصنوعی با آن مواجه هستند، این است که باید پس از صرف وعده‌های غذایی، آن را از دهان خارج کنند. به‌علاوه اینکه روش ترمیم دندان بریج ریسک پوسیدگی در دندان‌های پایه را افزایش می‌دهد.

چه مراقبت‌هایی باید پس از ترمیم دندان انجام شود؟

در تمامی روش‌های ترمیم دندان باید تا مدت زمانی بالغ بر دو ساعت از جویدن خودداری شود. البته استفاده از مایعات مناسب مشکلی ایجاد نمی‌کند. جهت نگهداری مناسب از دندان ها به خصوص آن‌هایی که ترمیم شده‌اند، تا جایی که امکان دارد خوراکی‌های سفتی همچون آجیل و ته دیگ را نخورید. رعایت این مورد تا چهار روز پس از انجام ترمیم، ضروری است.

اگر از کامپوزیت دندان یا مواد هم‌رنگ با دندان جهت ترمیم استفاده شده ‌است، تا چهار روز نباید غذاها و نوشیدنی‌های رنگی مانند قهوه، شکلات، توت فرنگی و‌غیره میل شود. در غیر این صورت ممکن است که روکش رنگ بگیرد.

همچنین امکان دارد که شخص پس از ترمیم دندان، در زمان استفاده از غذاها یا نوشیدنی‌های گرم یا سرد احساس درد داشته‌باشد، این مشکل کاملاً طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد. این درد معمولاً تا یک ماه پس از ترمیم از بین خواهد رفت، اما در صورتی که درد ادامه داشت، حتماً باید به دندانپزشک مراجعه شود.

همچنین در زمان انجام ترمیم، از بی‌حسی استفاده می‌شود. به‌همین دلیل با پایان تاثیر ماده بی‌حسی، شخص دچار درد خواهد شد. جهت جلوگیری از این مشکل بلافاصله پس از پایان جلسه درمانی باید از مسکن استفاده شود.

علت وجود درد پس از ترمیم دندان

در انجام ترمیم دندان، شخص هیچ‌گونه دردی احساس نخواهد کرد. زیرا تمامی مراحل با بی‌حسی انجام می‌شود اما در مواردی که بیمار از مواد مخدر استفاده می‌کند مواد بی‌حسی دیرتر عمل خواهد کرد. وجود درد خفیف و حساسیت تا چند روز پس از ترمیم دندان عادی است و دلیل آن این است که بخش‌هایی از دندان را می‌تراشند. استفاده از کامپوزیت رزین در پرکردگی نیز به عنوان عاملی جهت ایجاد حساسیت شناخته می‌شود.

در هر صورت اگر درد ادامه‌دار باشد، مراجعه به پزشک کاملاً ضروری است. زیرا امکان دارد که رشته‌های عصبی ریشه دچار التهاب شده باشند و به عصب‌کشی نیاز داشته باشند.

مراحل ترمیم دندان

تمامی دندانپزشکان پیش از انجام ترمیم، عکس‌های رادیوگرافی دندان بیمار را مورد ‌بررسی قرار می‌دهند. این بررسی در روند انجام کار بسیار موثر است و امکان دارد که پزشک تصمیم بگیرد که ابتدا عصب کشی انجام دهد. پیش از شروع کار، پزشک از شما سوال می‌کند که سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی و فشار خون دارید یا خیر. بنابراین باید درست و دقیق به این سوالات پاسخ دهید.

پس از انجام تمامی این بررسی‌ها پزشک به وسیله تجهیزات دندانپزشکی، بخش پوسیده را تراش می‌دهد و جهت پرکردن حفره ایجاد شده، از مواد مناسب استفاده می‌کند.

ترمیم دندان‌های شیری

دندان‌های شیری نیز ممکن است که همانند دندان‌های دائمی دچار پوسیدگی شوند. برخی از والدین به ترمیم دندان شیری توجهی ندارند و گمان می‌کنند که این دندان ها به‌زودی جای خود را به دندان‌های دائمی خواهند داد. در صورتی‌که عدم توجه به ترمیم به‌موقع این دندان ها، سلامت دهان کودک را به خطر می‌اندازد.

جهت رفع پوسیدگی دندان‌های شیری نیز از روش‌هایی همچون پرکردن دندان توسط آمالگام و کامپوزیت دندان استفاده می‌شود. البته استفاده از آمالگام به‌دلیل مقاومت و ماندگاری بالاتر، رواج بیشتری دارد.

در صورتی‌که دندان ها دچار پوسیدگی شوند، به کمک روش‌های ترمیم دندان، شکل و کارکرد طبیعی خود را به‌دست می‌آورند. روش‌های مختلفی که جهت ترمیم استفاده می‌شود، شامل پرکردن دندان با آمالگام یا کامپوزیت، باندینگ، لمینت دندان، ایمپلنت، بریج دندان و روکش دندان است. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایبی دارند و تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب آن‌ها به‌عهده بیمار و دندانپزشک او است.

همچنین پس از انجام ترمیم دندان، کمی درد و حساسیت طبیعی است، اما نباید ادامه پیدا کند. بلافاصله پس از پایان جلسه درمانی با یک مسکن درد را به حداقل برسانید و تا دو ساعت بعد از خوراکی‌های جویدنی استفاده نکنید. در ضمن بهداشت و مراقبت صحیح از دهان و دندان به ماندگاری و استقامت مواد ترمیمی کمک خواهد کرد.