شاید برای شما هم پیش آمده باشد که یک یا چند دندان خود را به هر دلیلی از دست داده باشید. جای خالی دندان علاوه بر ایجاد مشکلات عملکردی، تاثیر زیادی در زیبایی دارد و گاهی باعث از بین رفتن اعتماد به نفس فرد می‌شود. در این مقاله سعی داریم روشی معرفی کنیم که اگر از آن مراقبت شود می‌تواند تا پایان عمر نقش دندان‌های طبیعی را ایفا کند.
ایمپلنت دندان، میله باریک پیچ مانندی از جنس تیتانیوم است که با روش جراحی زیر لثه در استخوان فک کاشته می‌شود.
ایمپلنت دندان از سه قسمت تشکیل شده است:
- ایمپلنت: میله‌ای شبیه به پیچ که در استخوان فک بالا یا پایین قرار داده می‌شود.
- اباتمنت: شبیه دندان بریده شده از جنس تیتانیوم، طلا یا پورسلن است که تاج دندان را به قسمت پیچی وصل می‌کند.
- ریستوریشن: تاج دندان است که روی اباتمنت پیچ شده یا چسبانده می‌شود. همرنگ با سایر دندان‌ها است و معمولا از جنس سرامیک ساخته می‌شود.
ایمپلنت دندان در سه نوع داخل استخوان، ساب پریوستیال و زایگوماتیک انجام می‌شود که نوع اول به صورت پیچ داخل استخوان قرار می‌گیرد. مورد دوم و سوم درصورت تحلیل رفتن فک بالا و پایین کاربرد دارد.
سن مناسب برای انجام ایمپلنت دندان، معمولا بالای ۱۸ سال است. چون باید اسکلت صورت شکل کامل خود را پیدا کند. در صورتی که زیر ۱۸ سال این جراحی برای یک دندان انجام شود باید بعد از این سن تعویض شود تا با دندان‌های مجاور تناسب داشته باشد.
مزایای استفاده از ایمپلنت دندان
- ایمپلنت به دلیل ساخته شدن از جنس تیتانیوم با بدن سازگاری دارد.
- از آنجایی که ایمپلنت مثل ریشه دندان داخل استخوان فک قرار می‌گیرد، استخوان تحلیل نرفته و فرم صورت تغییر نمی‌کند.
- در روش بریج، دندان‌های مجاور را تراش می‌دهند. همچنین موقع استفاده از پروتز متحرک دندان، سنگینی و فشار پایه‌ها به دندان‌های مجاور باعث لق شدن و در نهایت پوسیدگی دندان‌های سالم می‌شود اما در درمان با ایمپلنت، دندان‌های دیگر آسیب نمی‌بینند.
- از مزایای دیگر ایمپلنت دندان می‌توان به زیبایی، مقاومت بالا و شباهت بسیار زیاد به دندان‌های طبیعی اشاره کرد.
معایب ایمپلنت دندان
- هزینه بالای درمان
- دوره درمان زمان‌بر است و حدود ۴ تا ۹ ماه طول می‌کشد.
- ایمپلنت دندان یک روش جراحی است، بنابراین ریسک دارد.
فرآیند انجام جراحی ایمپلنت دندان
ایمپلنت با استفاده از بی حسی موضعی انجام می‌شود و در طول جراحی دردی حس نمی‌کنید. بعد از بی‌حسی کامل لثه، پزشک یک برش روی لثه زده و یک سوراخ در استخوان فک ایجاد می‌کند. پس از قرار دادن پیچ در محل مورد نظر با تحریک سلول‌های استخوان ساز، استخوان فک به پیچ جوش می‌خورد. معمولا این فرآیند برای فک پایین ۳ تا ۴ ماه و برای فک بالا ۵ ماه طول می‌کشد. بعد از گذشت این دوره، قالب گیری انجام شده و یک پروتز دندان موقت جایگذاری می‌شود. در مرحله آخر، پروتز دندان اصلی روی پایه قرار می‌گیرد و فرد می‌تواند مانند دندان‌های طبیعی خود از آن استفاده کند. البته این نکته را فراموش نکنید که مراقبت‌های قبل و بعد از عمل، در بالا بردن میزان موفقیت و زمان استفاده تاثیر زیادی دارد.
قبل از جراحی، یک رادیولوژی تخصصی فک و صورت انجام می‌شود تا پزشک بتواند با کمک آن، ارتفاع و ضخامت استخوان، محل عبور اعصاب و … را بررسی کرده و محل دقیق قرارگیری و سایز مناسب ایمپلنت دندان را مشخص کند. درصورتی که بیماری زمینه‌ای مثل مشکلات قلبی و مغزی، فشار خون بالا و یا سابقه پیوند عضو دارید حتما به پزشکتان اطلاع دهید.
نکاتی که بعد از جراحی ایمپلنت باید رعایت شود:
- در صورت داشتن درد و ناراحتی از مسکن استفاده کنید.
- تا یک روز پس از عمل جراحی از مسواک زدن در اطراف آن ناحیه خودداری کنید.
- به مدت ۸ ساعت بعد از عمل، دهان خود را نشویید و روز بعد از محلول کلرهگزیدین یا هر دهان شویه که پزشکتان تجویز کرده استفاده کنید.
- ترجیحا چند روز غذاهای نرم بخورید.
- مانند دندان‌های طبیعی، از ایمپلنت نیز مراقبت کنید. بهتر است از نخ دندان، مسواک و خمیردندان مخصوص استفاده شود.
- در سه روز اول از کشیدن سیگار، نوشیدن چای و قهوه بپرهیزید. در کل، مصرف سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی عمر موفقیت عمل را کاهش می‌دهد.
- بنابر دستور پزشک، هرچند وقت یکبار برای کنترل مراجعه کنید.
ایمپلنت دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟
- افرادی که سابقه انجام شیمی درمانی یا رادیوتراپی دارند. هرچند برای این افراد هم درمان انجام می‌شود اما احتمال موفقیت کمتر است.
- فرد مبتلا به پوکی استخوان و بیماری‌هایی مانند آن باشد.
- افرادی که از سلامت لثه برخوردار نباشند و یا استخوان‌های فک قدرت و تراکم کافی نداشته باشند.
- در افرادی که سیگار و مواد مخدر مصرف می‌کنند امکان کاهش موفقیت درمان وجود دارد.
- در صورتی که از داروهایی با مشتقات فسفونات استفاده می‌کنید این روش درمان توصیه نمی‌شود.
آیا ممکن است این روش کاشت دندان با شکست مواجه شود یا بدن آن را پس بزند؟
در حالت کلی باید بگوییم برخلاف پیوندهای قلب، کلیه، ریه و …. خیلی کم امکان دارد که بدن این عضو جدید را پس بزند. چون تیتانیوم با محیط بدن سازگاری دارد. اما در موارد کمی، عواملی باعث از دست دادن ایمپلنت دندان می‌شود که عبارتند از:
- نداشتن مهارت کافی پزشک و جراحی نامناسب
- آسیب و ضربه بلافاصله بعد از جراحی
- پروتز نامناسب و پخش نشدن یکسان نیرو
- واکنش آلرژیک
- تراکم ناکافی استخوان فک
- رعایت نکردن بهداشت دهان
آیا موارد بالا علائمی بروز می‌دهد یا خیر؟
بله، شایع‌ترین علامت درد و تورم در ناحیه‌ی جراحی شده و تب و لرز است. در صورت نادیده گرفتن این علائم با مشکلات جدی از جمله مشکل در جویدن، التهاب و تحلیل لثه، شل شدن پایه ایمپلنت، تورم و درد شدید روبه‌رو خواهید شد.
برای جلوگیری از بروز این مشکلات حتما توصیه‌های پزشکتان را جدی بگیرید و برای سلامتی بیشتر، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.